Geen watjes

Geen watjes

februari 26, 2007, 06:06
Filed under: Uruzgan februari 2007

Web[oorlog] heeft even stil gelegen. Ik ben net terug van een vijfdaagse patrouille in de ‘westbank’, een gebied ten zuiden van de Baloechi Pas en ten westen van de Dorafshan-rivier. Het gebied valt binnen de inktvlek van Nederlandse controle, maar het is er niet pluis.

Hier wonen ‘middle swing’-groepen, zoals dat heet. In de meeste dorpen die we aandeden troffen we bange mensen, die niet durfden kiezen voor de Afghaanse regering, namens wie de Nederlandse Isaf-troepen optreden.

Ik reisde mee met Missieteam 2 van het provinciaal reconstructieteam. Het PRT werd beschermd door een eenheid infanteristen van de Battlegroup, onder leiding van luitenant Roy. Vijf dagen en vier nachten trokken we door het gebied. Om een idee te geven: de patrouillebasis Poentjak, die afgelopen week weer vijf keer werd aangevallen, ligt in het minder gevaarlijke gebied aan de oostkant van de Dorafshan.

Het was, kortom, een stevig buitenzijn, die vijf dagen. Zeg maar gerust: extreme camping. Buiten slapen, geen licht maken, zo weinig mogelijk geluid produceren. Een paar keer probeerden we Taliban-strijders om de tuin te leiden. Ik zal niet zeggen hoe, want dat kan de militairen hier in gevaar brengen als ze opnieuw het gebied in gaan. En dat doen ze veelvuldig, ook al vinden er nog zoveel hinderlagen en beschietingen plaats. Die misleidingspogingen faalden gedeeltelijk. We bleven berichten opvangen van strijders die ons in de gaten hielden.

En ja, we werden aangevallen. Dat was haast onvermijdelijk, dus we waren voorbereid.
Ik zal de komende dagen enkele weblogs aan de patrouille besteden. Dus blijf web[oor]log checken.

De leden van PRT-Missieteam 2 en de mannen van luitenant Roy hebben knap werk geleverd. Ik heb de kern van de missie kunnen zien. Er werd nu eens niet alleen geluld over de verhouding tussen vechten en opbouwen, ik ervoer die verhouding.

Belangrijker nog, denk ik, is dat ik heb kunnen observeren wat dat opbouwen inhoudt in een gebied waar de bewoners leven van dag tot dag; waar kiezen voor de Taliban (de Nederlanders hebben het liever over OMF – opposing militant forces) of de regering van Karzai de mensen in levensgevaar kan brengen. Want zoals onze patrouille opeens in de dorpen opdook, zo dringt ook de Taliban veelvuldig de dorpen binnen. Een waterput slaan zonder dat de dorpelingen bereid zijn die put te beschermen, is zinloos. De Taliban zullen hem nog de volgende dag met stenen dempen en de bevolking straffen.

Een dorpsoudste, deels verlamd door een Russische kogel in zijn rug (hij toonde het litteken) verwoordde het als volgt: “Als jullie terug zijn in jullie kamp, blijven wij achter. En ’s nacht komen de Taliban. Zij nemen onze mannen mee naar hun schuilplaatsen in de bergen en mishandelen hen. Zo ging het de vorige keer ook nadat jullie geweest waren. Als jullie ons vragen wie wij steunen, zeggen wij: de regering. Als de Taliban ons slaat zeggen we: maar wij steunen jullie.”

Dát is wat schuil gaat achter de klinische term ‘middle swing group’. Zie daar maar eens iets mee aan te vangen. Ik heb de indruk dat de Nederlandse Taskforce Uruzgan goed omgaat met de onmogelijke positie van de bevolking in de ‘westbank’. Maar de aanpak is er een die pas op de langetermijn echt vruchten kan afwerpen. Ik kom er in latere weblogs op terug.

Eén punt wil ik nog aansnijden: bij mijn terugkeer begreep ik dat er door Navo-bondgenoten opnieuw kritiek is geleverd op de Dutch Approach. Nederlanders zouden te weinig vechten en zich gedragen als watjes. Ik kan jullie zeggen: die opmerkingen komen voort uit onwetendheid. Wie vijf dagen met Missieteam 2 en de mannen van luitenant Roys luchtmobiele peloton op stap is geweest in gevaarlijk gebied, weet dat het onzin is wat die ‘bondgenoten’ zeggen.

De Nederlanders hebben bewust gekozen voor een klassieke vorm van counter insurgency of contra-guerrilla. Ik schreef er al eerder over. Het valt me op dat ik dat woord nu veel vaker uit de mond van officieren hoor rollen dan de eerste keer dat ik hier was. Ik interviewde kolonel Hans van Griensven, leider van de Taskforce en opvolger van Theo Vleugels. Ook Van Griensven sprak van een counter insurgency-operatie. Daarbij geldt dat het gebruik van geweld vrijwel altijd contraproductief is. De werkelijke strijd is de strijd om de bevolking aan jouw zijde te krijgen. Alleen als je wordt aangevallen, of als je een grote concentratie vijandige strijders aantreft, gebruik je geweld, en wel proportioneel.

Van Griensven gebruikte zelfs de klassieke uitspraak van Mao, die behalve communistisch massamoordenaar ook verdienstelijk guerrillacommandant was tegen de Japanners en de Kwo Min Tang. Mao zei: de bevolking is voor de guerrilla als het water voor de vis. Wil de vis niet bijten, gooi dan het water weg.

Van Griensven bezigde een mildere interpretatie van Mao’s gezegde. De bevolking moet niet worden ‘weggegooid’, maar worden overtuigd van het gelijk van de regering-Karzai en worden beloond voor haar steun aan Isaf. Dan vormen de dorpelingen geen ‘water’ meer voor de vis en zal de Taliban sterven. Of dat lukt in een land waar velen geen westerse militaire inmenging in hun aangelegenheden wensen, is de vraag.

Proportioneel geweld, ik stond erbij en keek ernaar. Wij werden beschoten van vier kanten. En ik kan alvast verklappen: de qala’s waaruit het vuur kwam zijn geen smeulende puinhopen, al is er wel flink gevochten. De Britten, Amerikanen en Canadezen zijn minder terughoudend met geweld, met tientallen burgerdoden tot gevolg, maar veel veiliger zijn de gebieden waar zij opereren niet geworden.

Wat betreft de Navo-kritiek op Nederland: Nederland is niet verantwoordelijk voor het hoge aantal doden aan Britse en Canadese zijde (bij elkaar zo’n honderd gesneuvelden). Uruzgan is een ander gebied dan Helmand of Kandahar, waar strijders vaak massaal optreden. In Uruzgan komt het gevaar tot nog toe van kleine groepen Taliban, die geen partij zijn voor de Nederlandse vuurkracht.

Bovendien, het wordt makkelijk vergeten door de ‘bondgenoten’: sinds ik hier ben zijn vijf gewonden gevallen. Vier door bermbommen, één door een ongeluk met een vuurwapen. Ik sprak vanavond een hoge officier die op de hoogte is van de ins en outs van de Nederlandse operaties. Volgens hem zijn de Nederlandse tactieken zeer effectief, maar hebben we wel degelijk veel geluk gehad, de afgelopen zeven maanden.

Morgen hoop ik het blog online te krijgen over de Red Skins, zoals het Apache-detachement hier wordt genoemd. Ik heb gesproken met overste Onno Eichelsheim, de commandant van het detachement inmiddels het commando aan zijn opvolger heeft overgedragen. Een voorproefje: Ik heb beelden gezien van Apache-camera’s, voorafgaand aan een grote aanval waarbij meer dan twintig OMF-strijders sneuvelden.

In de blogs daarna zal ik enkele infanteristen aan het woord laten. Hun gevechtservaringen liegen er niet om. Nederland weet niet de helft van wat hier gebeurt.

En natuurlijk kom ik terug op de vijfdaagse tocht door middle swinging-Talibanland.

16 reacties

16 reacties so far
Plaats een reactie

RSS feed for comments on this post. TrackBack URI